Opłata produktowa to obowiązek finansowy nakładany na przedsiębiorców wprowadzających na rynek produkty w opakowaniach, mający na celu zachęcenie do recyklingu odpadów opakowaniowych.
Czym jest opłata produktowa?
Opłata produktowa została wprowadzona ustawą z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (dalej: „ustawa”). Ma ona na celu zapewnienie, że przedsiębiorcy odpowiedzialnie zarządzają odpadami opakowaniowymi, realizując obowiązek ich recyklingu. Potocznie można spotkać stwierdzenia, że jest to kara za brak recyklingu lub podatek opakowaniowy. W przypadku tego drugiego określenia warto podkreślić, że do opłaty produktowej stosuje się zapisy wynikające z ordydnacji podatkowej.
Kto podlega opłacie produktowej za opakowania?
Obowiązek ten dotyczy przedsiębiorców, którzy po raz pierwszy wprowadzają produkt w opakowaniu na rynek krajowy i nie osiągają wymaganych poziomów recyklingu. Przepisy ustawy wskazują na podmioty, które między innymi:
- produkują lub importują produkty w opakowaniach,
- prowadzą sprzedaż wysyłkową,
- pakują produkty wytworzone przez innych przedsiębiorców i wprowadzają je na rynek krajowy,
- prowadzą jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego i pakują w nich tam sprzedawane towary.
Jak wyliczyć opłatę produktową?
Wysokość opłaty zależy od masy wprowadzonych opakowań, rodzaju materiału oraz obowiązującego poziomu recyklingu. Stawki opłaty produktowej są na tyle wysokie, że mają zachęcić przedsiębiorców do szukania rozwiązań bardziej pro środowiskowych.
Obowiązkowe poziomy recyklingu różnią się w zależności od materiału opakowania i są określane w przepisach wykonawczych do ustawy. Aby obliczyć należną opłatę, należy pomnożyć masę opakowań, które nie zostały poddane recyklingowi przez odpowiednią stawkę oraz poziom wymaganego recyklingu.
Jak uniknąć płacenia opłaty produktowej?
Przedsiębiorcy mogą uniknąć opłaty produktowej, jeśli:
- zapewnią wymagany poziom recyklingu wprowadzanych do obrotu opakowań na produktach,
- przekażą obowiązki organizacji odzysku opakowań,
- skorzystają z pomocy de minimis, jeśli wprowadzają na rynek mniej niż 1 tonę opakowań rocznie.
W przypadku chęci skorzystania z pomocy de minimis oraz samodzielnej realizacji obowiązku zapewnienia recyklingu opakowań, konieczne jest odpowiednie dokumentowanie procesów reccyklingu i złożenie sprawozdania do Urzędu Marszałkowskiego w terminie do 15 marca każdego roku poprzez system BDO. Przy współpracy z organizacją odzysku opakowań, obowiązek przejmuje i sprawozdanie składa organizacja w imieniu przedsiębiorcy.
Dla firm wprowadzających produkty w opakowaniach na rynek polski, istotne jest dokładne monitorowanie ilości i rodzaju opakowań (poprzez prowadzenie obowiązkowej ewidencji opakowań) oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu recyklingu. Współpraca z organizacją odzysku opakowań znacząco ułatwia wypełnienie tych obowiązków i pozwala uniknąć dodatkowych kosztów związanych
z opłatą produktową.